zaterdag 26 januari 2019

De Peereboom

Vorige week kwam ik in mijn verzameling een aantal singeltjes en EP'tjes tegen van de Western Jazz Group, in de zestiger jaren een Amsterdamse oude stijl jazzband. De tubaïst/leider van de band, Hans IJzerdraat, kwam ik een aantal jaren geleden tegen op een afscheidsreceptie in het BIM huis in Amsterdam. Ik had hem nooit eerder ontmoet, hij was inmiddels een oudere heer van in de tachtig. Een oud-onderwijzer, die zijn orkest zelf naar snabbels reed in een VW busje. Zo'n koekblik waarin niet gerookt mocht worden en die hij had versterkt met ijzeren balken,bang als hij was voor aanrijdingen.
 "Bent U meneer IJzerdraat de tubaïst van de Western Jazz Group?" Hij keek verrast op en zei
 "Dat klopt". Ik was al jaren een fan van de New Orléans Seven en de Western Jazz Group en maakte hem een compliment voor die bands en zijn tuba spel. Hij zei dat hij de laatste jaren nooit meer reacties had gehad en bedankte me, enigszins verlegen.
De bands van Hans IJzerdraat beschouw ik als de van top van de oude stijl jazz in Nederland. Stijlopvatting en de kwaliteit van de verschillende bandleden (veelal muzikanten uit de Amsterdamse jazzclub de Blokhut ) maken het verschil. Cornettist Hans Roty, klarinettist Pim Gras, de saxofonisten Frits Müller en Hans Hoff, pianist Wim de Vries, om er een paar te noemen, staan voor sterke, fraaie collectieven, uitstekend solowerk en een solide ritme.
Op trombone: de schrijver Frits Hotz, de latere P.C. Hoofdprijswinnaar.
Frits was een fabelachtige trombonist en kenner van de Amerikaanse New York jazzstijl in de twintiger jaren van de vorige eeuw. Ik heb altijd aangenomen dat Frits verbonden was aan beide orkesten, maar dat is ten dele juist. Ik las op de hoestekst van het Imperial EP'tje IPE 5060 dat in het nummer 'The Iron Swing' (een eigen compositie van IJzerdraat!) de pianosolo leidt naar een machtige trombonesolo van ene Bertil Poirier. Ook zijn partij in 'I have got what it takes' is op z'n minst van Hotz' klasse. Wie is die Bertil Poirier? De hoestekst zegt dat hij niet onderdoet voor zijn voorganger Fritz Hotz. Dat vraagt om nader onderzoek. Daaruit blijkt dat IJzerdraat problemen had gekregen over de stijl van de New Orleans Seven. Té oud voor sommige van de bandleden. Minder New Orleans, meer New York. Dat werd ruzie met als gevolg de Seven  o.l.v. Hans Roty in een nieuwe bezetting met gitaar en bariton saxofoon i.p.v. banjo en tuba en een nieuwe band voor IJzerdraat: de Western Jazz Group met o.a. Kees Dollé op cornet. Als nieuwe trombonist, u raadt het al: Bertil Poirier.
Het blijkt dat die Poirier in werkelijkheid Bertil Peereboom-Voller heet; een vaktrombonist die later in het Hilversumse furore maakt als sectietrombonist in de orkesten van o.a.Willem Breuker en Rogier van Otterloo. Heeft Peereboom-Voller een schuilnaam aangenomen om niet aan IJzerdraat gelinkt te worden. Wilde hij, naast het moderne Hilversumwerk, oude stijl jazz blijven spelen en daarin excelleren? Was hij beroepstrombonist? Wat is er geworden van Peereboom-Voller?
Hij moet nu zeker in de tachtig zijn. Ik zou de antwoorden op die vragen, indien mogelijk, graag uit zijn eigen mond vernemen. Contact is tot op heden echter mislukt.
Wie weet er meer ?
 
 

vrijdag 25 januari 2019

Dixieland waar ligt dat

DIXIELAND, waar ligt dat?
 
 
Onlangs kwam Dixieland ter sprake in de media. Daarbij bleek dat de betreffende recessenten en journalisten niet meer precies wisten wat voor soort muziek dat eigenlijk was.
Iets in de buurt van jazz ? Deed voormalig popzangeres Conny van Bergen niet iets in die richting? Werd dit muziekje niet gespeeld op de congressen van de VVD? Wordt er ook bij geïmproviseerd? Bestaat de Dutch Swing College Band nog? Is dat Dixieland?
Duidelijk is dat deze muziekstijl heden ten dage behoorlijk uit de gratie is.
Radio en televisie besteden er geen enkele aandacht aan. De jeugd kent het daarom niet meer en betitelt Dixieland, als ze het ooit ergens horen, als opa muziek, begeleiding bij stomme films.
Dat is wel eens anders geweest. Nederland kende een actief Dixieland circuit. Jazzclubs, verspreid over heel Nederland, programmeerden Dixieland oftewel oude stijl jazzmuziek. Jawel jazz, want met Dixieland is de jazz juist allemaal begonnen.Geïmproviseerde muziek met een thema, een akkoordenschema en een stuwend ritme !
Het eerste orkest dat in 1917 op de plaat te beluisteren was heette niet voor niets de Original Dixieland Jazz Band en verkocht meteen 100.000 platen. Een rage in Amerika zoals nu de dance in Nederland. In de twintiger jaren van de vorige eeuw danste iedereen op Dixieland, de stijl genoemd naar het zuiden van de Verenigde Staten van Amerika, waar het allemaal begon.
Na de tweede wereldoorlog werd Dixieland herontdekt . De revival leverde opnieuw, ook in Nederland, prima Dixieland jazz op, naast nieuwe, verder ontwikkelde vormen van jazz.
Wat is daar van over? Een schaars aantal clubs, geen media ondersteuning, geen kennis, geen opvolging bij de jeugd. Ook Doctor Jazz, het enige tijdschrift dat nog over deze muziek schrijft, kampt met een dalend aantal abonnees en een sterk vergrijzende lezerskring.
 
De term jazz is bovendien verworden tot vergaarbak van allerlei andere soorten muziek.. Een jazzfestival, in de ware betekenis van het woord, bestaat niet meer. De organisatoren trekken bezoekers door juist andere muzieksoorten te programmeren, ze zijn doodsbenauwd om te weinig publiek te trekken. Neem bijvoorbeeld het North Sea Jazz Festival of het Breda Jazz Festival. Het heeft weinig meer met jazz te maken, laat staan met Dixieland, de stijl waarmee het nota bene allemaal begon. Waarom heet het dan nog jazzfestival i.p.v. muziek festival?
Hou er toch eens mee op om de term jazz te misbruiken!
 
Wat te doen? Cruciaal zijn radio en televisie. Durf classic jazz weer te programmeren . Probeer het eens uit met bijvoorbeeld Tuba Skinny, een band uit New Orleans die onlangs in Nederland was, maar niet te zien was bij VPRO Vrije Geluiden. Ook niet bij een klassiek muziekprogramma als Podium Witteman. Waarom niet? Een gemiste kans, fantastische, zeer aangename swingende Dixieland, gespeeld door jonge enthousiaste topmuzikanten.
Theaters, zoek kwaliteitsbands op, hier en in het buitenland, contracteer ze en maak publiciteit Krant en tijdschrift, schrijf over ze, TV, laat ze zien en horen ! Clubs en festivals: Geef Dixieland opnieuw een kans De muziek verdient het! Wie durft?