De festivals

Veel steden in Nederland organiseerden al decennia lang, meestal in de zomermaanden, festivals of competities waarbij classic jazzmuziek gedurende een aantal dagen live te horen was in het centrum van een stad. Er bestond in Nederland zelfs een Nationale Dixieland Trofee die door een jury werd uitgereikt aan het beste orkest dat aan zo'n competitie meedeed. Door deelnemende bands werd vooraf stevig gerepeteerd; de muzikanten konden individueel de solistenprijs winnen. Helaas zijn er van dit soort evenementen nog maar weinig over. Wat is er gebeurd?
Breda was jarenlang letterlijk toonaangevend. De stad bezat een flink aantal oude stijl jazzbands en een goed draaiende jazzclub. Het jaarlijkse Breda Oude Stijl Jazz Festival in mei was het hoogtepunt van alle activiteiten. Er trad een selectie van bands uit binnen- en buitenland op. Uit Frankrijk waren dat de bands rondom cornettist Jean Paul Morel, uit de U.S.A. trombonist Dan Barrett. Uit Australië multi-instrumentalist Tom Baker en uit Engeland trombonist Roy Williams en vele anderen. Zelf heb ik de beste herinneringen aan de Night of the Slide. De Pink Elephant Serenaders speelden met 3 trombonisten (Victor Bronsgeest, Leo Sluimers en ik) nummers als 'San', 'My Melancholy Baby' en 'My Blue Heaven'. In een ander jaar hadden we veel succes met een speciale bezetting onder leiding van de Duitse saxofonist Claus Jacobi, waarmee we een Bix Beiderbecke repertoire speelden onder de titel Bix Revisited. Een opname hiervan is te vinden op de festival CD uit 1990. Nieuwsgierig zocht ik het programma van dit jaar op. Wie speelden er op het Breda Festival? Al langer was me opgevallen, dat uit de naam van het festival, de woorden 'oude stijl' waren weggelaten. Uit de programmering bleek waarom: van de 125 deelnemende artiesten/groepen vielen er slechts 23 onder de noemer classic jazz, waarvan 13 looporkesten die veelal bestaan uit veel blazers en een mobiele ritmegroep. Je kunt ze 4 dagen tegenkomen in de straten van Breda. Ook in New Orleans begon het ooit zo, maar dan ter gelegenheid van begrafenissen of Mardi Gras, het Amerikaanse carnaval. De oude stijl heeft zich daarna in Amerika verder ontwikkeld in kwaliteit, muzikaliteit, repertoire- en instrumentbeheersing. Het lijkt er op dat men in Breda (wellicht onder druk van de horeca) eind mei gekozen heeft voor terugkeer naar het carnaval met een bijbehorend evenementenpubliek. Gezelligheid kent geen tijd met bier, leut en goedwillend muzikaal amateurisme. Niks mis mee, maar een mooie classic jazzband moet je in de programmering met een lampje zoeken. Zijn ze in 2019 zo moeilijk te vinden? Ik geloof er niets van. Mocht het wel zo zijn, verander de festival naam dan in Breda Mardi Gras en nodig volgend jaar alleen looporkesten uit!


Dan het North Sea Jazz festival. De organisatie gaat er prat op jazzmuziek te programmeren van vroeger, vandaag en de toekomst. Maar vroeger kunnen we rustig vergeten; van de oorspronkelijke Haagse school (Den Haag was toch in Nederland het centrum van de classic jazz ) is geen spoor meer te bekennen. Er is geen enkele oude stijl jazzband in het programma te vinden. Sterker nog, je vraagt je af waarom ze het nog een jazzfestival noemen. Het is een puur commerciële aangelegenheid, georganiseerd door Mojo Concerts. De naam Jazz is alleen bedoeld om geen totale breuk met de traditie te veroorzaken. Het gros van de bezoekers zal het weinig interesseren of die muziek nou wel of niet zo heet. Ook hier komt evenementenpubliek. Het wil horen, zien en gezien worden. Drie dagen van lekkere, veelsoortige muziek, maar dan wel gespeeld door professionele muzikanten. Voor die formule worden fikse toegangsprijzen betaald. Trots meldt de Volkskrant dat Mahalia (21) uit het Engelse Birmingham, zal optreden op North Sea Jazz en vijf geweldige popliedjes (?) heeft geschreven. Jazz is geen criterium; de vlag dekt al heel lang de lading niet meer.
Je zou mogen verwachten dat North Sea Jazz eens een eerbetoon organiseert aan vroeger, d.w.z. aan classic jazz. Noem het een 'tribute.' Aan bijvoorbeeld The Dorsey Brothers Orchestra. Huur de Big Chris Barber Jazz Band in. Laat ze 'The Spell of the Blues' spelen met de fabelachtige solo van 2e trombonist Bob Hunt. Of de 'Jubilee Stomp' van Duke Ellington.

 Vakwerk! Ik vrees dat het niet gaat gebeuren. Waarom zou je een eerbetoon aan classic jazz organiseren als je die muziek al jaren bent vergeten?

Wat nu? Is er nog een festival dat de classic jazz wel in ere houdt? Jazeker, maar je moet er wel voor naar Engeland. In Whitley Bay bij New Castle vindt ook dit jaar weer van 1 t/m 3 november de International Classic Jazz Party plaats. De organisatie heeft hiervoor een groep van 34 vooraanstaande classic jazzmuzikanten uitgenodigd, waaruit verschillende bands worden samengesteld. Het publiek kan uit meerdere stijlen van classic jazz kiezen. Dit jaar onder andere van: McKinney's Cotton Pickers, The Goofus Five, The Jean Goldkette Orchestra, When Bix meets Louis, en de bands van King Oliver. Als gastorkest treedt op The Vitality Five uit Londen. Het doel is om live te laten horen hoe orkesten uit het verleden hebben geklonken, waarbij de solisten uiteraard op hun eigen manier de solopartijen invullen. Naar dit festival komen liefhebbers uit heel Europa en Amerika die in het hotelcomplex, waar het festival wordt gehouden, kunnen overnachten. Dat publiek is minder talrijk dan in Breda of Rotterdam, veelal wat op leeftijd, maar gelijk gestemd. Er wordt een Young Talent Award uitgereikt om daarmee jonge muzikanten te stimuleren zich verder te ontwikkelen. Dat alles moet in Nederland toch ook kunnen? Mooie locaties, een interessante doelgroep en knowhow, dat is allemaal voldoende aanwezig!

Classic jazzliefhebber, de keuze is aan u. Als u voor Engeland kiest, krijg u waar voor uw geld. Mijn kleindochter Lena, 10 jaar oud, vatte het allemaal kort samen, toen ze live classic jazz hoorde spelen: 'Dat is opa muziek!' zei ze.
Daar moet u het dan wel mee doen!










de festivals