 |
| v.l.n.r. Biberti, Collin, Bootz,Cycowski Frommermann, Leschnikoff |
en raakte zo geïnspireerd, dat hij besloot om een dergelijk ensemble op te richten in Duitsland.
Het concept stelde hoge eisen: de vocalisten moesten in staat zijn om op een humoristische manier orkestinstrumenten na te bootsen, slechts begeleid door
een piano, bovendien moesten ze thuis zijn in een breed pallet van muziekgenres, van klassiek tot populair en van volksliedjes tot jazz. Frommermann begon arrangementen te schrijven en plaatste op 28 december 1927 een advertentie in een Berlijnse krant, waarin hij opriep audities te komen doen. Na vele afwijzingen en zangers op proef, werd er contact gelegd met de Berlijnse Opera.
een piano, bovendien moesten ze thuis zijn in een breed pallet van muziekgenres, van klassiek tot populair en van volksliedjes tot jazz. Frommermann begon arrangementen te schrijven en plaatste op 28 december 1927 een advertentie in een Berlijnse krant, waarin hij opriep audities te komen doen. Na vele afwijzingen en zangers op proef, werd er contact gelegd met de Berlijnse Opera.
Dat leverde uiteindelijk in 1929 de volgende bezetting op:
Ari Leschnikoff, eerste tenor/leadzanger, een zeer bekwame Bulgaarse vocalist(1897-1978);
Erich Collin, ( 1899-1961) tweede tenor;
Roman Cycowski (1901-1998), een bekende Poolse bariton;
Robert Biberti (1902-1985) bas;
Erwin Bootz (1907-1982) pianist/arrangeur en extra stem;
Harry Frommerrmann( 1906-1975) 3e tenor buffo (komisch)
In het huis van Frommermann vonden de eerste repetities plaats. Een onderscheidend kenmerk van het ensemble was het vermogen de stemmen perfect in elkaar te laten overvloeien en het volume soepel terug te nemen en weer te versterken om ruimte te creëren voor de solo's. Nummers zoals Creole Love Call, Whispering, Tea For Two, Happy Days Are Here Again en Stormy Weather zijn daar mooie voorbeelden van.
In 1930 volgde een tournee door heel Duitsland, waarbij alle grote steden werden aangedaan. Het eerste buitenlandse optreden was in november in Amsterdam in La Gaîté, een chique dancing met een art deco interieur, op de eerste verdieping van het Tuschinski Theater (tegenwoordig filmzaal 2)
De toen jonge acteur, Lex Goudsmit, was toen zo onder de indruk dat hij met vier vrienden een eigen zanggroep oprichtte: 'de Vocal Kings'
In 1931 waren de Harmonists opnieuw in Nederland met concerten in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. De dirigent van het Concertgebouworkest, Willem Mengelberg, was een groot bewonderaar van de Comedian Harmonists. Hij had al hun grammofoonplaten en op zijn zestigste verjaardag op 29 maart 1931 had een groep welvarende vrienden de Berlijnse zanggroep uitgenodigd voor als verrassing een concert in het Amstelhotel te geven..
Ze stonden opgesteld in een donkere hoek van de zaal. Plotseling gingen de schijnwerpers aan en zongen de Comedian Harmonists Ich hab für Dich einen Blumentopf bestellt, met ieder een bloempot in de handen, zijn lievelingslied. Harry Frommerman zou later vertellen, dat hij nooit de glimmende oogjes van Mengelberg zou vergeten, evenmin als de royale gage die zij voor dit optreden ontvingen. In november en december van datzelfde jaar maakten de groep een tournee van twee weken door Nederland.
1932 werd het meest succesvolle jaar voor de Comedian Harmonists. Ze maakten de ene grammofoonplaat na de andere; nu voor het Electrola label. In augustus en aan het einde van dat jaar waren ze opnieuw in Nederland, waar ze populair waren. Hun gage bedroeg tenminste 1000 Reichsmark per optreden, maar lag in de grote steden vaak tussen de 1500 en 2000 RM. In dit jaar kwam er in totaal 200.000 RM binnen aan gage, plaatverkoop en radio-uitzendingen. Dat betekende een bruto-jaarinkomen voor de leden van 35.000 RM, terwijl het gemiddelde jaarinkomen in Duitsland toen 1700 RM bedroeg.Welgestelde muzikanten!
In 1933 verschenen in de Duitse pers de eerste bedenkingen tegen het ensemble. De nationaal socialisten maakten bezwaar tegen de Engelse naam, de schetterende jazzstijl en het repertoire, dat hoofdzakelijk afkomstig zou zijn van joodse componisten. De Reichskulturkammer, onder leiding van propagandaminister Joseph Goebbels, trad in september in werking. Iedereen, die een beroep in de kunst wilde uitoefenen, moest verplicht lid worden. Traditioneel traden de Harmonists met Kerst in Nederland op.
In 1934 namen de bewaren tegen de groep toe. Bezwaren tegen de stijl, tegen de niet-arische groepsleden en tegen de interpretatie van Duitse volksliedjes. In maart van dat jaar werden de eerste concerten van de Comedian Harmonist afgelast, omdat de groepsleden nog geen lid waren van de Reichskulturkammer.
Alleen in het buitenland kon nog worden opgetreden. In april gebeurde dat in Kopenhagen en Oslo. In mei stapten ze op de boot naar Amerika, uitgenodigd voor wekelijkse radio-uitzendingen voor de NBC in New York. In juni traden ze op in de haven van New York op het vliegdekschip Saratoga, samen met de Boswell Sisters en het orkest van Paul Whiteman. In augustus waren ze terug in Nederland voor een concert in het Kurhaus in Scheveningen en traditiegetrouw in december in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Ze waren zeer geliefd in Nederland.
Begin 1935 verlieten Frommerman, Cykowski en Collin Duitsland. Dat betekende het einde van de Comedian Harmonists in de oorspronkelijke bezetting. De uitgeweken leden gingen door met een nieuwe pianist, bas en tenor onder de naam Comedy Harmonists. De andere leden bleven in Duitsland en vormden met drie nieuwe zangers Das Meistersextet. Geen van beide groepen bereikte het succes dat werd bereikt in de oude samenstelling.
De Bulgaar Lesschnikoff keerde in 1938 terug naar zijn vaderland en bouwde daar alsnog een succesvolle carrière op. In 1941 werden beide groepen alsnog opgeheven. Alle leden overleefden de Tweede Wereldoorlog, maar ze kwamen, triest genoeg, nooit meer bij elkaar.
The Comedian Harmonists bleven lange tijd vergeten, totdat producent Eberhart Ferner in 1975 een documentaire over hen maakte die in 1977 in twee afleveringen in Duitsland op de televisie werd uitgezonden. In 1997 werd de Duitse film Comedian Harmonists geproduceerd en onder de naam The Harmonists in Amerika uitgebracht. De film vormde weer de aanleiding tot een musical, die in december 1997 in Berlijn in première ging. Tenslotte vormden de Duitse acteurs uit de film een nieuwe groep met de naam The Berlin Comedian Harmonists met als doel het oorspronkelijke repertoire opnieuw voor het voetlicht te brengen.
The Comedian Harmonists, classic meets classic, een verhaal apart!
Bronnen:
- Wikipedia
- De Comedian Harmonists in Holland, Maarten Hell
- European jazz and close harmony vocal groups, Jim Lowe
- Comedian Harmonists, Theme Horse
Cd's
- Flapper Cd 7000.
- ZYX Music Pd 2004.
- Amazon.com
.
.
\
